Debowiec - Oskar Kolberg 


... wychodźstwo do Ameryki, w spos�b zastrasząjacy opanowało porzecze Wisłoki. Ludzie posiadający dobytek i nieruchomość wyprzedają się, powszechnie przy sprzedaży takowe marnując, przenoszą się za Ocean, rozmarzeni szczęścia i dobrobytu widokami, kt�re im przedajni i od jakiejś piekielnej sp�łki rozsyłani agenci obiecują ... Pierwsze ślady tej agitacji pojawiły się w r. 1873 ...

Tym sposobem stało się, że niekt�re wsie opanowane zostały formalnym szałem emigracyjnym. Z samego Dębowca np., kt�ra to wieś pierwsza postawiła kontyngens wychodźczy, odjechał do Ameryki przed miesiącem transport włościan liczący 97 os�b! ... emigracja w ostatnich dniach przybrała ogromne rozmiary, że tych biedak�w namawiają tak zwane biura wywiadowcze i komisowe, że słynne niegdyś wyrobem pł�cien miasteczko Dębowiec i okoliczne wsie wyludnione zostały do połowy, że grunta wykupili za bezcen jacyś obcy przybysze, że ci biedacy tak są otumanieni namowami agitator�w, iż nie zważają na żadne przedstawienia, udają się prawie o zebranym chlebie w te dalekie krainy, by się zaprzeda w wieczną niewolę.